Blijft menselijke intelligentie overeind in een wereld van AI?

Is het een hersenspinsel om te denken dat artificial intelligence menselijke intelligentie in alle opzichten voorbij gaat streven? En wat betekent dat voor livecommunicatie, een medium dat gestoeld is op ‘human intelligence’.

Dat roept meteen de vraag op: ‘Wat is eigenlijk het verschil tussen kunstmatige en menselijke intelligentie?’

“Lastig te definiëren”, zegt TNO-onderzoeker Isabelle Tilleman. “In de vergelijking met AI komen we vaak uit op ons leervermogen. Een mens kan leren zonder expliciete uitleg. Daarbij leren we ook heel dynamisch, we kunnen goed abstracte concepten begrijpen. Ook emotionele intelligentie, nuance, innovatief zijn allemaal onderdelen van onze intelligentie.”

De invloed van AI op HI, Human Intelligence. Het is een meer dan actueel thema, stelt Marlene de Koning, Director Workforce Transformation & Technology bij PwC Nederland. Afkomstig uit de technologiesector heeft zij veel onderzoek verricht naar hoe we over een aantal jaren zullen werken en welke rol digitaal daarin heeft.

Een rode draad in elke AI-discussie is of en hoe dit zich verhoudt tot de ontwikkeling van de mens. De Koning: “AI is supergoed in patroonherkenning, het processen van data en consistent zijn. De mens heeft een empathisch vermogen, gaat het gesprek anders aan, bekijkt dingen contextueel, dus in het licht van een verleden. AI heeft geen weet van eventuele gebeurtenissen in de privésfeer die invloed hebben op iemands gedrag.”

“De verschillen in vermogens zitten met name in het contextuele. Er zijn experimenten uitgevoerd om het empathisch vermogen van machines te verhogen waarbij AI soms best goed uit de verf komt. Onderzoeken waarbij AI communiceerde met een patiënt en AI een hogere empathie score kreeg dan de arts.”

“Een van de uitdagingen is dus om onze eigen skills te behouden en te versterken. Een afname van kritisch denken of van onze sociale vaardigheden, dat is een kant van de ontwikkeling die een bedreiging kan vormen voor de menselijke waarde.”

Competenties

“Wat kunnen we als mensen daadwerkelijk toevoegen, waar zijn we heel erg goed in?”, stelt Farid Tabarki als retorische tegenvraag. Hij is trendwatcher en onderzoeker die (maatschappelijke) ontwikkelingen analyseert en daarbij kijkt naar de impact en waarde van menselijke intelligentie.

“Denk aan waarde en ethiek benoemen, het grote plaatje analyseren, verbeelding, de kunst en cultuur. AI is óók enorm goed in heel veel dingen en dat is maar goed ook want misschien waren wij stiekem wel helemaal niet goed in een aantal daarvan.”

“Fundamenteel is AI echt anders. Het is een instrument. Kunnen we dat inzetten om tot een oplossing te komen voor de grote vraagstukken waar de mens voor staat? Laten we de vragen die mensen nu botvieren op AI – daar waar het van nut is – “hartstikke promoten, maar laten we dan wel de menselijke kant ervan bedenken. Menselijke competenties combineren met die van AI, dan ben je spekkoper.”

Vervanging van de menselijke intelligentie door AI, Tilleman ziet het voorlopig niet gebeuren. “Technisch gezien is het mogelijk, maar ik voorzie niet dat het op dit moment lukt om menselijke waardes te vervangen. Als onderzoeker zie ik juist steeds meer de waarde in van menselijke intelligentie. Hoe meer we digitaliseren, hoe meer ik zie: dit kán AI nog helemaal niet. Het risico van de ontwikkeling is dat we dit uit het oog verliezen en vooral tijdwinst zien.”

Consequenties

De snelheid waarmee AI zich ingraaft in ons leven vergt aanpassingsvermogen en een hoge digitale geletterdheid. “Dat laatste is enorm belangrijk”, zegt De Koning. “Zo ook ons kritisch denkvermogen. Wat zegt AI, wat betekent dat en welke morele of ethische afwegingen maken we hiermee? Welke databronnen zijn gebruikt? Wij spreken van responsible AI, de consequenties begrijpen.”

Tabarki: “Er gaan stemmen op die zeggen dat er zoveel door technologie wordt overgenomen dat het veel belangrijker is om vaardigheden te ontwikkelen die bijvoorbeeld maken dat je goed kunt samenwerken. Deze discussie is nog geen gelopen race.”

“Ikzelf ben niet voor inboeten op harde kennis, maar misschien kan dit met behulp van technologie sneller en efficiënter aangeleerd worden.”

Hij zag op congressen hoe nuttig en leuk AI het kan maken. “AI luisterde live mee. Na afloop kon het à la minute de meest interessante quotes en meest gebruikte woorden oplepelen, alsook input over verbindende thema’s. De resultaten waren direct met elkaar te bespreken.”

Kans of bedreiging? Dat is ook geen gelopen race. Volgens De Koning hangt het sterk af van hoe de mens AI inzet. “Heb je het over augmentation, verbreding van het werk, dan kan je het zien als een toegevoegde waarde in het samenspel tussen mens en AI. Goed samenwerken schept veel kansen, zoals een enorme kans om de tekorten op de arbeidsmarkt op te vangen.”

Gamechanger

Wat betekent AI voor de livecommunicatiesector? “AI is een gamechanger, maar mensen maken het verschil”, stelt Maarten Schram, directeur van branchevereniging IDEA. “Ook ik zie, zowel vanuit mijn rol bij IDEA maar ook breder en internationaal, de enorme kansen die AI met zich meebrengt en in ons vakgebied voor versnelling en verrijking zorgt. Dit gaat hand in hand met het ambacht dat ons vak is en zal blijven, waar de mens het verschil maakt en de unieke schakel is voor een effectieve live experience.”

“Daarnaast is de bril waardoor men AI inzet en gebruikt doorslaggevend voor de kwaliteit van de output. Lees, ook hier is het ervaring, de juiste interpretatie en curatie, de factor mens die zorgt voor kwaliteit (of niet).”

“Voor de nieuwjaarsboodschap van IDEA liet ik me inspireren door woorden van de Koning uit zijn kersttoespraak: juist in een tijd van polarisatie is het essentieel om open te blijven staan voor anderen. Nieuwsgierigheid naar verschillende normen en waarden, interesse in andere culturen en een oprechte houding van respect en empathie zijn cruciaal.”

“Live contact is hierin onmisbaar. Events hebben - In tijden van geopolitieke spanningen en sociaaleconomische onzekerheid - een unieke en cruciale rol te vervullen. Mensen samenbrengen, inspireren, interactie stimuleren en nieuwsgierigheid aanwakkeren. Met live ervaringen creëren we momenten van begrip en samenwerking die verder reiken dan grenzen en verschillen.”

“Juist in dit digitale tijdperk, waarin kunstmatige intelligentie in snel tempo zo'n grote rol is gaan spelen, neemt de behoefte aan echtheid toe. Vooral daar waar het gaat om communicatie en je niet altijd meer kunt bouwen op de echtheid van berichtgeving en ook fake news een topic is, is echt contact cruciaal.”

Synergie

“Ik kijk graag met een positieve blik naar nieuwe dingen en veranderingen”, stelt Pieter Bas Boertje, medeoprichter Daymakers Group. “Dat gaat ook op voor het hele technologie- en AI-verhaal. Ik denk dat ons nog veel goeds te wachten staat en dat AI voor onze branche veel gaat brengen.”

“Twee jaar geleden zijn we als D&B Eventmarketing, een 37 jaar oud bureau dat zich met name in de live events beweegt, gefuseerd met FX Agency dat zich sterk richt op digitale beleving. In dat samengaan zit een enorme synergie.’

‘Live events zijn op zichzelf al een krachtig communicatiemiddel maar je kunt er bijvoorbeeld niet iedereen mee bereiken. Technologie kan helpen voor een groter bereik én om dit doelgericht te doen.”

“Aan de operationele kant van de business is ook voordeel te behalen. AI gaat vervelend werk weghalen wat maakt dat onze creatieven veel sneller én op een hoger niveau hun werk kunnen doen. Creativiteit komt hoger op de agenda en het werk wordt leuker.”

“AI kan overigens ook creativiteit brengen omdat het je kan inspireren door de menselijke intelligentie te voeden. Iedere ontwikkeling heeft positieve én negatieve kanten. AI heeft zeker bijwerkingen, maar daar moeten we dan iets mee. Ik zie vooral kansen om met AI tot een beter product te komen.”

Personaliseren

Niels Janssen, directeur van Daymakers, heeft als oprichter van FX Agency zich altijd al op de digitale beleving rondom livecommunicatie gericht. “Wij zetten AI in om een digitale beleving toe te voegen aan live events en op die manier de beleving ter plekke te vergroten.”

“Waar het ons nu en zeker in de toekomst gaat helpen, is bij het personaliseren. Wij geloven niet in één concept en één benadering voor een grote doelgroep. Ieder individu wil graag op zijn eigen manier kennismaken met de content of producten, zoals ze ook allemaal hun eigen manier hebben van informatie tot zich nemen en andere kanalen gebruiken.”

“AI is een hulpmiddel om zowel voor, tijdens als na een event content te genereren die zo goed mogelijk aansluit bij de persoonlijke interesses en behoeftes. Op een recent automotive event konden we bezoekers laten zien hoe één auto stante pede veranderde in hun gepersonaliseerde versie.”

“Waarom ook één zelfde tekst maken voor iedereen? De TikTok-generatie communiceert anders dan ouderen. After movies kunnen we straks ook persoonlijker maken. Alles om de relevantie van een bezoek te vergroten. Mensen raken gemotiveerder, de opkomst wordt groter, no-show lager.”

“AI zal echter nooit de menselijke touch hebben waarvoor je een event bezoekt. Die organiseren we omdat mensen mensen willen ontmoeten en live bij elkaar willen komen. Uiteindelijk gaat het om de menselijke emotie, maar die kan door AI wel versterkt worden.”

Avatar

AI speelt zeker zijn partijtje al mee, maar ook hier voorziet Tilleman voorlopig geen dominantie. “Onze kracht zit ook in emotionele intelligentie, in met elkaar omgaan, in nuances en die komen toch het best over in een live gesprek.”

“Ik denk wel dat AI bruggen kan bouwen. Mensen met verschillende communicatiestijlen kunnen misschien iets dichter bij elkaar komen en taalbarrières kunnen worden overbrugd. Zet AI ondersteunend in, juist op die momenten dat we bij elkaar komen. Dat laatste moeten we blijven doen om onze waarde te behouden, dus niet vallen voor het gemak van digitale communicatie. Juist live kunnen we van elkaar leren doordat we emoties goed begrijpen, elkaar aanvoelen en inschattingen kunnen maken.”

Het grootste gevaar is volgens Tabarki dat de mens achterover gaat hangen omdat de computer het toch wel beter weet. “Dan worden wij letterlijk minder alert. AI is niet foutloos, dus ontstaan er fouten. Als AI met 70/80 procent goed materiaal aankomt en wij voegen onze kennis en manier van kijken daaraan toe, dan krijg je netto een beter product dan wat we zelf hadden of AI alleen had gedaan. Zodra de mens en AI gezamenlijk creëren, dan ontstaat iets van hogere waarde. It takes two to tango.”

De boodschap die Tilleman wil meegeven, is dat de mens open moet blijven staan voor zijn eigen intelligentie. “Als mensen willen we zien dat AI beter, sneller en goedkoper is, daar kun je een case van maken. Het risico is dat we stoppen met verder kijken. Dan mis je dat een mens daar iets heel erg waardevols tegenover plaatst. Je hebt zijn skills nodig om werkelijk de waarde uit AI te halen.”

“We moeten blijven leren en proberen en nieuwsgierig zijn. De waarde van menselijke intelligentie blijft het grootst als we daar zelf energie in stoppen. Stoppen met ons zelf te ontwikkelen, dát is een belangrijke bedreiging. Het is jammer om iets te verliezen waarin we heel erg goed zijn.”

Echtheid

Het wordt volgens De Koning in de toekomst ook niet of óf, maar en én. “Een hybride vorm waarin je per situatie de afweging maakt in welke mate mens en in welke mate AI wordt ingezet. Een reden om niet te afhankelijk te willen worden van AI is dat we niet meer zelf worden gedwongen om creatief naar oplossingen te zoeken.”

“Ik geef vaak het voorbeeld van Google Maps. Zijn onze kinderen nog in staat om zonder AI een bepaald adres te vinden? Een voordeel van livecommunicatie is ook dat je weet dat het echt is. De stem van de leider die een boodschap wil overbrengen, die is van een mens. Je kunt de echtheid verifiëren.”

Tabarki: “Er zijn futurologen die roepen dat uiteindelijk AI ook dat menselijke aspect kan overnemen. Ik ben daar zelf wat sceptisch over. Zeg nooit ‘nooit’ maar de komende tien, vijftien jaar denk ik dat we het zeker in verhouding moeten blijven zien. Hoe sneller die technologie door ons wordt toegepast, hoe sneller ook onze menselijke kant – creativiteit, sociale waarde die we meenemen - hoger op de agenda komt omdat we als mensen steeds meer wat bij willen voegen.”

Tilleman wil er dit over zeggen: “Laat er ruimte zijn om mens en AI elkaar beter te maken en niet om elkaar te vervangen, want menselijke intelligentie heeft áltjjd waarde en die moet blijven. Sterker, zonder onze intelligentie is er helemaal geen AI.”

 

---

Human intelligence 

Human intelligence is de logische yin van de yang Artificial Intelligence. Als pendanten van elkaar zal de ontwikkeling van AI invloed hebben op HI. Als we er goed mee omgaan kunnen ze elkaar versterken, intenser maken. Publique onderzoekt samen met Daymakers hoe we kruisbestuiving over en weer kunnen creëren met als doel een optimale harmonie tussen mens en technologie op het gebied van (live)communicatie.

---